Yağlama Donanımı Nedir? Arızaları Nelerdir?

Yağlama Donanımı Nedir? Yağlama Donanımı Arızaları Nelerdir?

Motor parçalarının ömrünü uzatmak, sürtünmeleri azaltmak ve motor parçalarının mekanik dayanımlarını korumak için motorun yağlanması gereklidir. Yağlama donanımı, motordaki tüm hareketli parçaların yeterli miktarda yağlanmasını sağlayarak parçalar arasında sıvı sürtünmesini sağlar. Yağlama donanımının ana görevleri arasında:

• Motorun ısınan parçalarının soğutulması
• Madeni parçaların direkt temas etmelerini önleyerek güç kaybının azaltılması
• Kompresyon kaçağının önlenmesi
• Motor parçalarının arasında oluşan kir ve pisliklerin temizlenmesi
• Parçalar arasında sürtünmenin azaltılması bulunur.

Elle yağlama, fitilli yağlama, damlama ile yağlama, banyolu yağlama, çarpmalı yağlama, basınçlı çarpmalı yağlama, pompalı ve çarpmalı yağlama, basınçlı yağlama ve tam basınçlı yağlama temel yağlama çeşitleri arasında yer alır.

Yağlama donanımı nasıl çalışır?

Motorlu araçlarda yağlama donanımını oluşturan parçalar aşağıdaki gibidir:

1. Karter: Motorun alt kısmında bir kalkan görevi görerek yağmur, çamur, kum gibi yabancı maddelerin motorun içine girmesini önler. Bununla birlikte motor yağını depolar ve soğumasını sağlar.
2. Yağ filtresi: Filtreler yağ pompasının pompaladığı yağın tamamını veya bir kısmını süzerek yabancı maddelerin sisteme zarar vermesini önler. Böylece yabancı cisimlerin yağla birlikte yataklara kadar gitmesine ve yatak ile muylu arasında sıkışarak yatağın ve muylunun aşınmasına engel olur.
3. Yağ pompası: Karterdeki yağı, motorun yağ delikleri ve yağ kanallarından belli basınç altında dolaştırır, ardından motorun yağlanması gereken alanlara yağ gönderir. Dişli, rotorlu, paletli ve pistonlu olmak üzere dörde ayrılır.
4. Yağ basınç kontrol supabı: Motor devri yükseldikçe motor yağ basıncının yükselmemesi için kullanılır. Basınç yükselince subap kısa devre yaparak yağın kartere geri dönmesini sağlar. Dolayısıyla kısa devre supabı olarak da adlandırılır.
5. Yağ süzgeci: Sistemde devreden yağın içindeki sert zerrecikleri süzerek temizler.
6. Yağ kanalları

Yağlama donanımı arızaları nelerdir? Nasıl anlaşılır?

Eğer yağlama donanımı arızalı ise motor da arızalanır. Donanımın arızalanması motor parçalarına zarar verir ve bir süre sonra motor çalışmaz hale gelir. Yağlama donanımı arızaları bazı belirtiler ile tespit edilebilir.

1. Yağ basıncının düşük olması

Basınç ayar supabı zayıfladığında, pompa dişli ya da rotorlar aşındığında yağ basıncı düşer. Aşınmış yataklar, muylu ve yağ sızdıran rekor ve borular da yağ basıncının düşük olmasına sebep olur.

2. Yağ basıncının yüksek olması

Basınç ayar supabı sıkıştığında yağ basıncı da yükselir. Supap sıkışıklığı dışında supap yayının basıncının artması, yağ kanallarının tıkanması, normal zamanda kullanılan yağdan daha kalın bir yağ kullanılması gibi faktörler de yağ basıncının yükselmesine yol açar.

3. Fazla yağ sarfiyatı olması

Yüksek motor hızı, dışta gelişen sızıntılar, yatak aşınması, supap kılavuzlarının aşınması, silindir ve segmanların aşınması ya da sıkışması fazla yağ sarfiyatına yol açar. Fazla yağ sarfiyatına genelde doğrudan yağlama donanımı değil bu sebepler neden olur.

4. Yağın incelmesi ve çamurlaşması

Motorun çalışma şartlarına bağlı olarak gelişen yağın incelmesi yağ donanımı arıza belirtilerinden sonuncusudur. Eğer motor soğuk hava şartlarında kısa mesafeli çalışıyorsa, ideal motor çalışma sıcaklığına kolay bir şekilde ulaşamaz ve ideal çalışma sıcaklığının altında çalışır. Bu çalışma şartları altında benzin yanma odasında yoğunlaşarak segman ve silindir sürtünme yüzeyleri arasından kartere sızar. Kartere sızan benzin yağın incelmesine yol açar. Bunun dışında su buharının kartere kaçarak yoğunlaşması sonucu oluşan su da motor yağının incelmesine sebep olur. Soğuk havalarda çalışan motorda benzin ve su buharı karter havalandırma sisteminden dışarıya atılamaz ve yoğunlaşarak yağa karışır. Bu durum da pisliklerin krank mili ile çalkalanmasına ve çamurlaşmasına neden olur. Çamurlaşan atıklar yağ süzgecinin tıkanmasını kolaylaştırarak yağlama donanımında arızalar meydana gelmesine yol açar.

5. Karter arızaları

Karterin kullanıma bağlı arızaları karter contasının ömrünü doldurmasından ya da deflektörün (ayırıcı bölmenin) kaynak yerlerinden kopmasından oluşur. Bununla beraber karter motorun en altında olduğu için bir motorlu araçta en çok darbelere uğrayan parçadır. Darbe etkisi ile karter üzerinde ezilme, çarpılma, çatlama ve yırtılma arızaları meydana gelmektedir.

6. Yağ pompası arızaları

Emiş borusu bağlantısında bulunan conta veya lastikler yırtılırsa sisteme hava girer ve pompa yeteri kadar yağı ememez. Bu durumda yağlanan motor parçalarında ekstra aşınma oluşur. Yağ pompası içindeki kayıcı parçalar aşınırsa yağ basıncı düşer ve sistemde yağlanan parçalar kısa sürede aşınır.

Araç Arızaları kategorimize geri dönebilir ya da termostat arızaları hakkında bilgi alabilirsiniz.