ESP Nedir? ESP Arızaları Nelerdir?
Günümüzde ABS, ASR gibi araçların güvenliğini sağlayan sistemlerin yanı sıra aracın dinamik kararlılığını sürdüren elektronik sistemler de geliştirilmiştir. Araçların yönlenme kontrol sistemi olarak değerlendirilen ESP, sürücü hareketleri ile araçların tepkisini ölçen, ABS ve ASR işlevlerini içeren bir sistemdir. Frenleme güvenliği elemanı olan ABS ve hızlanma kontrol donanımı ASR araçların boylamasına güvenliğini sağlarken, ESP araçların yanal güvenliğini sağlayarak, araçların savrulma anında hızlıca devreye girer ve aracın tekerleklerinin tekrar normal seyrine girmesine yardımcı olur.
ESP’nin Görevleri, Yapısı ve Parçaları
ESP (elektronik denge sistemi), aracın kaymaya başladığı ve kontrolü kaybetmeye başlayacağı durumlarda devreye girerek risk içeren durumları önler. Örneğin sert bir viraj, ani direksiyon hareketleri, bir cisim ya da engelin üstünden geçtikten sonra aracın kontrolden çıkması gibi durumlarda devreye girerek aracın kontrol altına alınmasına yardımcı olan sistem, gaz kelebeği aracılığı ile 4 tekerlekte bağımsız olarak çalışarak yanal kuvvetlere karşı kontrol sağlar.
Elektronik denge sistemi 4 temel parçadan meydana gelir:
- Sensörler: Yanal kayma sensörü, yavaşlama sensörü, direksiyon açı sensörü, tekerlek hız sensörü, gaz kelebeği konum sensörü ve fren ana merkez basıncı sensöründen oluşur.
- Elektronik kontrol ünitesi (ECU): Sensörlerden iletilen bilgileri hesaplar, kumanda ve bilgi bölümünün devreye girebilmesi için talimat gönderir.
- Kumandalar: Kumanda grubu, hidrolik kumanda grubu ve gaz kelebeği kumandasından oluşur.
- Bilgi: Son bölüm olan bilgi bölümü ise sürücüyü araç kullanma anında yana kayma hakkında bilgilendirir. Bu bilgilendirmeyi kayma gösterge ışığı ve ses uyarısı yapan sesli uyarı cihazı aracılığı ile sağlar.
ESP Nasıl Çalışır?
ESP, fren sistemlerini sensörler aracılığı ile kumanda eder. Bu sayede aracın kontrolünü sağlar. Sensörler direksiyon hareketlerini ve gaz pedalının konumunu inceler, ESP ise sensörler ile birlikte görev yaparve buradan aldığı bilgiyi ECU’ya iletir.
ESP arızaları nelerdir? Hangi belirtileri gösterir?
Eğer ESP sistemi arızalanırsa, sistemin devreye girmediğini belirtmek için ESP uyarı ışığı yanarak arıza olduğunu belirtir. ESP arızaları genelde sistem sensörlerinin arızalanması, sensör elektrik bağlantılarında kopukluk yaşanması ve korozyon sebebiyle ortaya çıkar. Aynı zamanda hidrolik ünite ve hidrolik bağlantılarda da arıza meydana gelebilir.
ESP sisteminde ortaya çıkan arızalar yol testi ile tespit edilir. Bu test, ESP sisteminin devreye girebileceği hız ve manevralarda yapılır. Ardından diagnostik cihazı ile gerçekleştirilen arıza teşhislerinde; beyin tanımlamasının çıkışı, bellek arıza bilgilerinin çıkışı, dinamik büyüklüklerinin çıkışı gibi kontroller gerçekleştirilir ve akabinde tespit edilen arızalar bellekten silinir.
ESP Arızalarının Giderilmesi İçin İzlenmesi Gereken Adımlar Nelerdir?
- Öncelikle sürücünün ESP sistemi ile ilgili şikayetleri dinlenir.
- Üretici firmanın kataloğu incelenir.
- Araç yol testine hazırlanır.
- Güvenli bir alanda ESP’yi devreye sokacak hızlarda manevralar yapılır.
- Ardından sistemi sensör ve bağlantıları kontrol edilir.
- Hidrolik kumanda grubu ve hidrolik bağlantılar fiziken kontrol edilir, kaçak ya da deformasyon olup olmadığı gözlemlenir.
- Gaz kelebeği kumanda grubu fiziken kontrol edilir.
- ESP bilgi bölümününün arıza uyarı ışığı ikazı verip vermediği gözlemlenir.
- Ardından diagnostik test cihazı ile ESP sisteminde arıza tespiti yapılır.
- Kontak anahtarı açık konuma getirilir.
- Fren ve patinaj ikaz uyarı ışıklarının 3 saniye sonra sönüp sönmediği kontrol edilir.
- Sistemde arıza varsa ve uyarı ışıkları sönmüyorsa test soketine diagnostik cihaz bağlanır.
- Diagnostik priz kullanılarak test cihazı taşıta bağlanır. Sonrasında kod numarası girilerek ESP ECU’su ile bağlantı kurulur.
- Üretici firmanın kataloğunda belirtilen süreç takip edilerek ESP’de arıza taraması yapılır.
- Tespit edilen arıza bilgileri kayıt altına alınır. Arıza değerleriyle katalog değerleri karşılaştırılır.
- Ardından kumanda grubu ve sensörlerin kontrolü yapılır.
- ESP kumanda grupları onarılmaz, arıza tespit edildiğinde yenisi ile değiştirilir.
- Daha sonra direksiyon açısı sensörü ve savrulma açısı sensörlerini kontrol edilir.
- Aynı şekilde arızalı sensörler değiştirilir.
- ECU’de bir arıza tespit edilmesi halinde, Arızalı ESP ECU’su değiştirilir.
- Gerekli olması durumunda, gaz kelebeği kumanda grubu, yavaşlama sensörü, hız sensörü gibi arıza tespiti yapılan diğer ESP sistemi elemanlarını değiştirilir.
- Diagnostik cihazı ile araç hafızasından ECU arızaları silinir.
- Tekrar arıza taraması yapılır.
- Tekrar yol testi yapılır.
1996 yılından beri asistans hizmetleri denince akla ilk gelen firma olan Tur Assist, 6.000’e yakın hizmet sağlayıcısı ile her zaman yanınızda. Yardım talebiniz üzerine, Türkiye sınırları içerisinde bulunduğunuz noktaya hızlı bir şekilde intikal eden oto çekici ekibi aracınızı çekerek sizi, içinde bulunduğunuz sıkıntılı durumdan kurtarır.
Arıza kategorimize geri dönebilir ve Araç Arızaları hakkında bilgi alabilirsiniz.